Ο εν ενεργεία περιφερειάρχης μπορεί να γίνει πρωθυπουργός άνα πάσα στιγμή… Όμως δεν έχει δικαίωμα να θέσει υποψηφιότητα για…

το βουλευτικό αξίωμα,μέχρι την λήξη της θητείας του,ως περιφερειάρχης(μέχρι το 2019 για τους νυν περιφερειάρχες).Το πλειοψηφόν κόμμα,μπορεί να υποδείξει στον πρόεδρο της δημοκρατίας,εξωκοινοβουλευτικό πρόσωπο για την θέση του πρωθυπουργού(περιπτώσεις Παπαδήμου,Ζολώτα).Το πρόσωπο που υποδεικνύεται από το πλειοψηφόν κόμμα,λαμβάνει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τον πρόεδρο της δημοκρατίας,ορκίζεται πρωθυπουργός,διορίζει υπουργούς και ζητά ψήφο εμπιστοσύνης από τη βουλή.

Σύμφωνα με το άρθρο 38 παρ. 2 του Συντάγματος “ ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διορίζει Πρωθυπουργό αυτόν που προτείνει η κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος..”. Το Σύνταγμα δεν αναγράφει ότι ο πρόεδρος της δημοκρατίας διορίζει τον βουλευτή που του προτείνει η κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος.Δηλαδή ο πρωθυπουργός μπορεί να είναι πρόσωπο που δεν ανήκει στην κοινοβουλευτική ομάδα, αφού αν ήθελε κάτι τέτοιο ο συνταγματικός νομοθέτης θα το είχε εκφράσει. Εν ενεργεία περιφερειάρχης,δικαιούται να γίνει πρωθυπουργός, εφόσον τον υποδείξει η κοινοβουλευτική ομάδα που έχει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, και ο πρόεδρος της δημοκρατίας έχει υποχρέωση να προχωρήσει στον διορισμό του. 

Mέσα σε δεκαπέντε ημέρες από την ορκωμοσία του Πρωθυπουργού, η Kυβέρνηση υποχρεούται να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης της Bουλής και μπορεί να τη ζητεί και οποτεδήποτε άλλοτε. H Bουλή, αν έχουν διακοπεί οι εργασίες της κατά το σχηματισμό της Kυβέρνησης, καλείται μέσα σε δεκαπέντε ημέρες να αποφανθεί για την πρόταση εμπιστοσύνης. 

Πρόταση εμπιστοσύνης δεν μπορεί να γίνει δεκτή, αν δεν εγκριθεί από την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων βουλευτών, η οποία όμως δεν επιτρέπεται να είναι κατώτερη από τα δύο πέμπτα του όλου αριθμού των βουλευτών.

Σύμφωνα με όσα ορίζει το Σύνταγμα και ο Κανονισμός, για να λάβει μια κυβέρνηση ψήφο εμπιστοσύνης δεν είναι απαραίτητοι πάντοτε 151 ψήφοι, καθώς το Σύνταγμα προβλέπει ότι αρκεί η πλειοψηφία των παρόντων, η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τα 2/5 του όλου αριθμού των βουλευτών, δηλαδή από 120 βουλευτές.

Η απαιτούμενη λοιπόν πλειοψηφία είναι 151 μόνο αν οι παρόντες βουλευτές είναι 300. Αν όμως οι παρόντες είναι, για παράδειγμα 260 τότε η απαιτούμενη πλειοψηφία είναι 131 ενώ αν οι παρόντες βουλευτές είναι, για παράδειγμα, 230, η απαιτούμενη πλειοψηφία δεν είναι 116 αλλά 120 βουλευτές με βάση την πρόνοια ότι η πλειοψηφία δεν επιτρέπεται να είναι μικρότερη από τα 2/5 του όλου αριθμού των βουλευτών.

Με βάση τα παραπάνω, ένα κόμμα μπορεί, αντί να δώσει ψήφο εμπιστοσύνης προς μια κυβέρνηση, να επιλέξει την ψήφο ανοχής, να ανακοινώσει δηλαδή εκ των προτέρων ότι οι βουλευτές του θα απόσχουν από την ψηφοφορία για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης. Μια τέτοια δήλωση περί αποχής, σημαίνει ότι η κυβέρνηση του πρώτου κόμματος θα λάβει ψήφο εμπιστοσύνης και στην περίπτωση αυτή, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας οφείλει να δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης.  

Ο πρωθυπουργός ουσιαστικά είναι ο αρχηγός του κράτους, συγκεντρώνοντας στο πρόσωπό του τις περισσότερες εκτελεστικές αρμοδιότητες, ενώ θεσμικός αρχηγός είναι ο πρόεδρος της δημοκρατίας.

Το πολίτευμα της Ελλάδας είναι Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Αυτό σημαίνει ότι ζούμε σε ένα δημοκρατικό κράτος με αρχηγό τυπικά τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ο λαός ψηφίζει τους αντιπροσώπους του βουλευτές με δημοκρατικές διαδικασίες, ασκώντας την εξουσία μέσα από τους αντιπροσώπους του.

Αρχηγός του κράτους είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Εκλέγεται από τη Βουλή και η εξουσία του είναι περιορισμένη. Διορίζει τον Πρωθυπουργό μετά από εκλογές και δίνει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης.Επίσης, εκπροσωπεί τη χώρα στο εξωτερικό με επίσημες επισκέψεις που πραγματοποιεί σε άλλες χώρες ως αρχηγός του κράτους.

 

Χρήστος Ηλ.Τσίχλης 
Δικηγόρος Αθηνών